Historia wydawnictwa

Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos zostało powołane do życia pod koniec 1990 roku przez biskupa Józefa Życińskiego.

Jednym z najbardziej rozpoznawalnych autorów wydawnictwa Biblos jest ks. prof. Michał Heller, laureat Nagrody Templetona, przyznawanej za szczególne osiągnięcia w pokonywaniu barier między nauką a religią. To tutaj ukazała się jego programowa publikacja Nowa fizyka i nowa teologia. Wydawnictwo współpracowało z Ośrodkiem Badań Interdyscyplinarnych w Krakowie, drukując zarówno kolejne rozprawy skupionych wokół niego uczonych (Jerzego Dadaczyńskiego, Zbigniewa Liany, Janusza Mączki, Teresy Obolewitch, Tadeusza Sierotowicza, Stanisława Wszołka), jak i renomowany periodyk „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce”. Za wydarzenie należy uznać wydanie polskiego tłumaczenia monografii Galileusz. Po stronie kopernikanizmu i po stronie Kościoła Annibale Fantolego. Poważną rolę odegrała też dwutomowa antologia referatów wygłoszonych na konferencjach odbywających się w latach 1988-2001 pod patronatem Watykańskiego Obserwatorium Astronomicznego i kalifornijskiego Centrum Badań nad Dialogiem między Teologią i Naukami Przyrodniczymi. Nosiła ona tytuł Stwórca – wszechświat – człowiek.

Z szerokim odzewem spotkał się Pełny wymiar, zawierający między innymi kompletny zbiór korespondencji między Stefanem Swieżawskim, wybitnym historykiem filozofii, świeckim uczestnikiem Drugiego Soboru Watykańskiego, a Karolem Wojtyłą / Janem Pawłem II. „Wydanie tej książki to wydarzenie wyjątkowe: nigdy dotąd nie zdarzyło się, aby Jan Paweł II zgodził się na opublikowanie swoich prywatnych listów” („Wiadomości KAI”). „Obszerny tom korespondencji Stefana Swieżawskiego z księdzem, potem biskupem, arcybiskupem, kardynałem i papieżem Karolem Wojtyłą jest dokumentem epoki, bez którego jej zrozumienie byłoby pozbawione ważnego wymiaru” („Tygodnik Powszechny”). Na podstawie tej książki największa państwowa telewizja w Japonii NHK nakręciła dokument poświęcony polskiemu papieżowi.

Kilku wydań doczekała się na bieżąco uzupełniana i aktualizowana Pisownia słownictwa religijnego, najpopularniejsza publikacja z serii „Teolingwistyka” przygotowywana pod patronatem Komisji Języka Religijnego, działającej w ramach Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk.

Ze szczególną siłą wydawnictwo angażuje się w pogłębianie znajomości Biblii wśród swoich czytelników. Oferta w tej dziedzinie jest nadzwyczaj bogata: od publikacji o charakterze akademickim (seria „Scripturae Lumen. Biblia i jej oddziaływanie”), przez tradycyjne komentarze biblijne („W kręgu słowa”, „Duszpasterski komentarz do Nowego Testamentu”, „Podręczny komentarz biblijny”) po wysmakowane estetycznie, bogato ilustrowane eseje (m.in. „Tobie mówię, wstań!”. Cuda Jezusa w ewangeliach, „Pan rzeczywiście zmartwychwstał!”. Nowotestamentalne orędzie o zmartwychwstaniu Pana, z komentarzem teologiczno-biblijnym ks. Antoniego Paciorka i z komentarzem ikonograficznym Anety Kramiszewskiej). Czystej popularyzacji poświęcone są serie stanowiące zapis radiowo-internetowych spotkań ze słowem Bożym („Poznając Biblię” i „Źródło wody żywej”). Animacji działalności parafialnych grup formacyjno-dyskusyjnych służy wydawany od wielu lat periodyk „Krąg Biblijny”.

Biblos jest wydawcą popularnych modlitewników Błogosławieni… (dla dzieci, dla młodzieży, dla dorosłych) i Duc in altum (dla alumnów seminariów), podręczników szkolnych do religii, śpiewników religijnych, kalendarzy liturgicznych, schematyzmów diecezjalnych, „Pisma Urzędowego Diecezji Tarnowskiej Currenda”, albumów poświęconych najważniejszym zabytkom sakralnym, m.in. tarnowskiej katedrze. Z myślą o studentach teologii powstała seria „Academica” (niektóre z nich miały wiele wydań, np. Prawo małżeńskie Kościoła katolickiego ks. Piotra-Mieczysława Gajdy). Do tej pory ukazało się około dziewięćdziesięciu pozycji autorstwa wykładowców Wydziału Teologicznego – Sekcja w Tarnowie UPJPII w Krakowie. Dobrym jej uzupełnieniem są ważne dzieła teologiczne najwybitniejszych teologów na świecie, m.in. Hansa Ursa von Balthasara, Raymunda Schwagera, Stanisława C. Napiórkowskiego.

Osobną dziedziną aktywności są serie duszpasterskie (m.in. „Materiały homiletyczne”, „Ze słowem w drogę”, „Kto ma uszy, niechaj słucha”, „Dzielmy się słowem”, „Drogowskazy ku szczęściu”, a z myślą o najmłodszych „Dzieciom na drogę”, „Uczymy się wiary”). Wiele roczników księży diecezjalnych korzysta z niezmordowanej pracy homiletycznej ks. Teodora Szarwarka i ks. Radosława Rychlika.

Historia Kościoła była stale obecna w ofercie wydawniczej – i to zarówno Kościoła powszechnego (m.in. Sobory Kościoła niepodzielonego ks. Marka Starowieyskiego, Krzyżacy w innym świetle Zofii Kowalskiej), jak i Kościoła lokalnego (m.in. czterotomowy Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej ks. Adama Nowaka, Duchowieństwo diecezji tarnowskiej w latach 1886-1918 ks. Marka Łabuza, zbiór Okólniki rozesłane przez Kurię tarnowską w latach 1951-1956, pod red. ks. Marka Łabuza, Diecezja tarnowska w latach 1945-1970 ks. Kazimierza Talarka). Także syntezy historycznoliterackie poświęcone piśmiennictwu chrześcijańskiemu doczekały się publikacji (Chrześcijańska literatura grecka Anne-Marie Malingrey, Chrześcijańska literatura łacińska Jacquesa Fontaine’a, Zrozumieć średniowiecze. Wypisy, konteksty i materiały literackie, pod red. Romana Mazurkiewicza). Biblos wydaje też dokumenty kościelne – i to nie tylko wybrane encykliki, adhortacje i listy papieskie, ale także instrukcje Kongregacji Doktryny Wiary (W trosce o pełnię wiary).

Wydawnictwo nie stroniło w swoich dziejach od poezji. Ukazały się tomiki m.in. Leszka Aleksandra Moczulskiego, Marka Skwarnickiego, Ewy Skarżyńskiej, Moniki Izabeli Maśnik. Do Księgi psalmów dla dzieci małych i dużych Leszka A. Moczulskiego znany kompozytor Jan Kanty Pawluśkiewicz napisał oratorium pt. Nieszpory ludźmierskie. Nową propozycją wydawniczą jest trylogia powieściowa z gatunku fantasy pt. Zwoje z Orlej Wyspy Anny Kościółek, która od razu po wydaniu pierwszego tomu (zwoju) pt. Cień pod lupanem zyskała rzeszę wiernych czytelników.

 

* * *

„Gdzie jest miejsce dla ciebie

w tym wieku zamętu,

książko mądra, spokojna,

stopie elementów

pogodzonych na wieki

spojrzeniem

artysty?”

(Czesław Miłosz)